CHP'li Sarıbal: Tütün üreticisi uluslararası sermayenin insafına bırakıldı

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında Türkiye’deki tütün üreticilerinin karşılaştığı zorluklara dikkat çekti. Sarıbal, TEKEL'in özelleştirilmesinin ardından başlayan sürecin, tütün üreticilerini büyük şirketlerin insafına terk ettiğini belirterek, "Tütün üretimi, uluslararası tekellerin hakimiyetine geçmiş, küçük üretici ise borç batağına saplanmıştır," dedi.

Çokuluslu şirketlerin etkisi

Sarıbal, Türkiye’de dört büyük sigara üreticisinin, tütün alım piyasasında yüzde 90’ın üzerinde pazar payına sahip olduğunu ifade etti. 2008 yılında yaklaşık 194 bin olan tütün üretici sayısının, özelleştirme sonrası bir yıl içinde 81 bine düştüğünü, bugün ise bu sayının sadece 43 bine kadar gerilediğini belirtti. "Yerli üretimin yerini ithal tütün aldı. Bugün üreticiler, şirketlerden aldıkları avanslarla üretime devam etmek zorunda kalıyorlar," diyen Sarıbal, 2024 yılında üretim maliyetinin 263 TL olmasına rağmen şirketlerin en kaliteli tütün için dahi 180 TL fiyat dayattığını vurguladı. Sarıbal, bu durumu "modern bir sömürü" olarak nitelendirdi.

Türkiye'nin tütün üretimindeki durumu

Sarıbal’ın paylaştığı verilere göre, Türkiye, 30 yıl önce dünya tütün üretiminde 5. sırada yer alırken bugün 12. sıraya gerilemiş durumda. 2002 yılında 406 bin üreticiden alım yapılırken, 2024 yılında bu rakam sadece 43 bine düştü. Tütün ihracatının 2003 yılında 112 bin ton iken, 2023’te 49 bin tona gerilediği bilgisini veren Sarıbal, buna karşılık tütün ithalatının 2003 yılında 70 bin ton iken, 2013’te 109 bin tona yükseldiğini belirtti. 2023 yılında Türkiye’nin tütün ihracatının 265 milyon dolar, ithalatının ise 610 milyon dolar olduğunu aktaran Sarıbal, yerli tütünün kendi ülkesinde sürgün edildiğini söyledi. "2023 yılı itibariyle Türkiye’de üretilen sigaralarda kullanılan tütünün yüzde 83’ü yabancı kökenli, yüzde 17’si ise yerli tütünlerden oluşmaktadır," ifadelerini kullandı.

Tütün üretiminin desteklenmesi gerekiyor

Tütün üreticisinin desteklenmesi gerektiğini belirten Sarıbal, "Şirketler avans ödemelerini geciktirmemeli. Tütün, kıraç ve eğimli arazilerde üretilebilen alternatifsiz bir ürün olduğu için desteklenmeli. Sözleşmeler, bireysel üreticilerle değil üretici örgütleri aracılığıyla yapılmalı. Kamu adına üretim, pazarlama ve denetimi yapacak yeni bir TEKEL benzeri kurum kurulmalı," diye konuştu.

Ekonomi politikaları ve halkın durumu

Sarıbal, Türkiye ekonomisindeki mevcut durumu eleştirerek, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ardından sermaye karlılığının yüzde 2000 arttığını, ancak milyonlarca yurttaşın açlık ve yoksullukla mücadele ettiğini dile getirdi. Ekonomi yönetiminin başındaki Mehmet Şimşek’in “rasyonel ekonomi” programının, kamu kaynaklarını sermayeye tahsis etmeye devam ettiğini vurgulayan Sarıbal, Türkiye’nin gıda enflasyonu ile dünya arasındaki farkın 30 puana çıktığını belirtti. Ayrıca, tarım sektörünün banka borçlarının sadece şubat ayında 46,2 milyar lira artarak 935,9 milyar liraya ulaştığını ifade etti.

Sarıbal, halkın temel besin kaynağı olan ekmek fiyatlarının geçtiğimiz yıl yüzde 50 arttığını ve üretimde kullanılan doğalgaza yüzde 21,59 oranında zam yapıldığını belirterek, "Halk, kuru ekmeğe muhtaç diyorduk; yakında yalnızca kokusunu alabilecek," şeklinde konuştu. (Ekonomi Servisi)